يكي از خواصّ مهمّ نمك، «گندزدايي» يا به عبارتي همان ميكروب‌زدايي و ضدّ عفوني كردن است. طبق آخرين تحقيقات علمي، در هر قطره بزاق دهان ـ معادل يك گرم ـ چيزي حدود يك ميليون ميكروب وجود دارد. امّا به محض اينكه قبل از غذا نمك وارد دهان مي‌شود، اين ميكروب‌ها را از بين مي‌برد. از قديم‌الايام هم گفته‌اند: «هرچه بگندد نمكش مي‌زنند». حتّي حكماي قديم نظر بر اين دارند كه اگر كسي مُرد، علّت گنديدن جسدش اين است كه حداقل 48 ساعت به آن جسم نمك نرسيده است. يعني اگر ما به فردي بگوييم نمك نخور ـ اين اصطلاح غلطي كه در جامعه باب شده ـ كمر به قتل آن فرد بسته‌ايم.

بحث در مورد نمك بسيار زياد است. در غذاها چهار مزه وجود دارد: 1. شوري، 2. تلخي، 3. ترشي و 4. شيريني. جالب اينكه دهان و دندان‌هاي ما فقط با شوري رفاقت دارد؛ يعني سه مزة ديگر، هر سه، عامل خرابي دندان‌ها هستند و چون شوري يك مزة غالب است رسول خدا(ص) فرموده‌اند بعد از غذا شوري ـ به اصطلاح نمك ـ مصرف كنيد. نمك بلافاصله بر سه مزة ديگر غالب مي‌شود و مزه‌هاي ديگر را كنار مي‌زند و دندان ما سالم مي‌ماند. به همين دليل خميردنداني كه شيرين است مورد تأييد ما نيست. همچنين مي‌توان به جاي نمك از سركه نيز در پايان غذا استفاده كرد. امّا براي عموم جامعه مصرف سركه بعد از غذا مشكل است و چنانچه نمك هم درون سركه ريخته و ميل شود آن تأثيري را كه ما از سركه و نمك مي‌خواهيم قطعاً دوچندان مي‌شود.

يكي از موادي كه در طبّ اسلامي در اثر برخي خوراكي‌ها در بدن ايجاد مي‌شود، «بلغم» است. اين يكي از چهار نوع مزاجي است كه در بدن ما وجود دارند و عبارتند از: «صفرا»، «سودا»، «دم» و بلغم. يكي از اين مواد كه باعث چاقي در انسان مي‌شود، بلغم است. همچنين مواد غذايي كه طبيعتش سردي و تري داشته باشد عامل چاقي است؛ مثل ماهي و ماست. اينجا نمك ارزش خودش را نشان مي‌دهد، چون نمك طبيعتش يك طبيعت به اصطلاح گرم و خشك است و چون بلغم در غذاهاي روزانة ما فراوان ايجاد مي‌شود، خواه ناخواه براي جلوگيري از چاقي مفرط، طبق دستورات حكيمانه بايد نمك خورد تا نمك بتواند آن سردي و رطوبت مواد غذايي را كاهش بدهد. حضرت امام صادق(ع) مي‌فرمايند: «هر كس بر نخستين لقمة غذاي خود نمك بپاشد كَك و مك صورت او از ميان مي‌رود» يا در جاي ديگري رسول خدا(ص) تأكيد دارند كه «نمك بيش از سيصد و اندي بيماري را درمان مي‌كند كه كمترين آن جذام است». بنابراين روشن است كه نمك چقدر در دفع امراض اهميت دارد كه كمترين اثر آن دفع جذام است.

حال پرسش اين است كه اين نمكي كه طبق توصية رسول خدا(ص) بايد ميل شود، چه نوع نمكي است و آيا همين نمكي كه در بازار موجود است مورد تأييد است يا نه؟ روشن است كه اگر ما نمكي را ارائه كنيم كه يُد طبيعي داشته باشد، بر نمكي كه يد شيميايي دارد ارجح است. اين كار كساني است كه اطلاعات كافي دارند تا بگويند نمك طبيعي وجود دارد كه مي‌تواند كار نمك يددار را بكند. امّا برتري يد طبيعي بر يد شيميايي چيست؟ برتري‌اش اين است كه اگر بدن انسان نياز به يد نداشته باشد، يد طبيعي را به راحتي از بدن دفع مي‌كند. اين نوع يد، به محض باز شدن پاكت نمك، به راحتي فوران نمي‌كند.

از نظر علمي گفته مي‌شود كه نمك مناسب و كامل از نظر ارزش غذايي مي‌تواند دو نوع يد داشته باشد؛ يد به صورت «يُدات» يا به صورت «يُدور»، كه آن را يديت هم مي‌گويند. بهترين مقدار يدات را در داخل نمك در برخي از كشورهاي اروپايي دو واحد پي‌پي‌ام (واحد اندازه‌گيري يد) مي‌دانند. امّا متأسفانه اين مقدار ـ براساس آزمايشات ـ در مورد نمك‌هايي كه در بازار موجود است، مقدار بسيار بسيار نامناسب ـ در حدود 6/37 و 6/43 واحد يدات ـ و غير يكنواخت است. كساني كه تخصّص علمي دارند، مي‌دانند وقتي يدات يكنواخت نباشد بسيار براي بدن ضرر دارد. به علاوه اين نمك‌ها به سختي در آب حل مي‌شوند كه همين امر نشان دهندة ناخالصي شديد آن است. در صورتي كه بهترين نمكي كه به طور طبيعي وجود دارد، نمك دريا و نمك درياچة ارومیه است. براساس تجزیه و ترکیب‌های لازم، اعلام شده است که خوشبختانه این نمک به طور طبیعی 1/1 یدات بیشتر ندارد. از همه مهم‌تر اینکه مواد حیاتی که در حال حاضر خیلی در پزشکی در مورد آن صحبت می‌شود ـ یعنی منیزیم و کلسیم ـ به هیچ وجه در نمک‌های بازار وجود ندارد، در صورتی که در نمک دریا 75/483 پی پی ام وجود دارد که خود این از بیماری‌های بسیار زیادی جلوگیری می‌کند.